ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Τα βουνά της Κρήτης δεν είναι νάνοι. Οι κορυφές τους ξεπερνούν τα 2.100 μέτρα , με την κορυφή του Ψηλορείτη στα 2.452 μέτρα και τον Πάχνο, την κορυφή των Λευκών Ορέων, στα 2.451 μέτρα .Ο Ψηλορείτης είναι το Όρος Φουτζιγιάμα της Κρήτης: όπως οι Ιάπωνες έχουν προσωποποιήσει το ιερό βουνό της χώρας τους και το αποκαλούν Φούτζι-σαν ("κύριος Φούτζι"), η λέξη Ψηλορείτης παραπέμπει σε προσωποποίηση του επιβλητικού ορεινού όγκου. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς την σημασία που έχουν για τους Κρητικούς τα βουνά τους.

Οι πλαγιές τους υψώνονται τόσο ψηλά και τόσο κοντά στις ακτές που κυριαρχούν απόλυτα στο τοπίο του νησιού. Τι θα ήταν η Αραβία χωρίς τις ερήμους της; Ή η Κρήτη χωρίς τα βουνά της;
Σαν αποτέλεσμα της φυσικής αυτής διάταξης, ο νότος είναι κατά πολύ απομονωμένος από τον βορρά, τόσο όσον αφορά στην γεωγραφία όσο και στο κλίμα. Αυτό γίνεται σαφές όταν κάποιος διασχίζει το νησί από βορρά προς νότο, διαμέσου των ορεινών όγκων και των φαραγγιών.

Η σχεδόν οργιώδης βλάστηση και οι αγροτικές καλλιέργειες της βόρειας ακτής και των χαμηλών υψομέτρων, που ευνοούνται από την υγρασία και το εύκρατο κλίμα του Αιγαίου, δίνουν την θέση τους σε γυμνούς λόφους και δραματικά ορεινά τοπία στον νότο, ο οποίος μαστίζεται από τους καυτούς και ξερούς Αφρικανικούς ανέμους. Η αντίθεση είναι εξώφθαλμη και σου κόβει την ανάσα. Ό,τι δεν αντικρύζει τον νότο είναι πράσινο και καλλιεργημένο. Ο νότος, από την άλλη μεριά, θυμίζει, σε πολλά σημεία, τα Κυκλαδίτικα τοπία: στείρος αλλά εξαιρετικά όμορφος στην λιτότητα του.

Επιπλέον, το σκηνικό γίνεται όλο και πιό άνυδρο όσο μετακινείται κανείς από την δύση προς την ανατολή. Τα δάση, τα καταπράσινα φαράγγια και οι πλούσιοι ελαιώνες και αμπέλια των Χανίων και του Ρεθύμνου σχεδόν εξαφανίζονται όταν φτάσετε στο νομό Λασιθίου. Η ανατολική ακτή του Λασιθίου θα μπορούσε να είναι οπουδήποτε στην Βόρειο Αφρική. Άνυδροι λόφοι, ανεμοδαρμένα οροπέδια κατάσπαρτα με ανεμόμυλους, και αμμουδερές παραλίες.
Εάν κανείς δεν αναζητά τροπικά δάση, που είναι το μόνο είδος βιότοπου που δεν απαντάται στην Κρήτη, τότε ο φυσικός πλούτος του νησιού έχει πραγματικά κάτι για όλους.